ნუმიზმატიკა

სამეცნიერო დისციპლინას,  რომელიც ძველებურ მონეტებს შეისწავლის,
ნუმიზმატიკა ეწოდება.  ეს ტერმინი მომდინარეობს მონეტის ბერძნული
სახელწოდებიდან –  ნომისმა.  ლათინურად მონეტას ნუმისმა ეწოდება,
ხოლო ძველ ქართულში მის აღსანიშნავად საფასეს ხმარობდნენ.  სიტყვა
„მონეტა”  თავდაპირველად წარმოადგენდა იუნონას  (ქალების მფარველი
რომაული ღვთაებაა)  ერთ-ერთ ეპითეტს.  ნუმიზმატიკური მეცნიერების
მამამთავრად აღიარებულია იოსებ ილარი ეკელი (1737-1798 წწ.), რომელიც
წლების განმავლობაში ვენის საიმპერატორო ნუმიზმატიკური კაბინეტის
მცველი იყო. მან თავის ფუნდამენტურ ნაშრომში „მეცნიერება ძველებური
მონეტების შესახებ” და დაასაბუთა, რომ ნუმიზმატიკა ცოდნის გარკვეული
სისტემა და მეცნიერების დამუკიდებელი დარგია.  ეკელის შემდეგ
ინტერესი ძველებური მონეტების მიმართ კიდევ უფრო გაიზარდა და
იზრდება ყოველდღიურად. ნუმიზმატიკური მეცნიერება დიდ დახმარებას
უწევს ისტორიულ მეცნიერებას,  არქეოლოგიას,  ხელოვნებათმცოდნეობას,
რელიგიისა და დამწერლობის ისტორიასა და ა.  შ.  რაც შეეხება ქართული
ნუმიზმატიკური მეცნიერების ჩასახვა-განვითარებას,  მისი ფუძემდებელია
რუსეთში მცხოვრები ჩვენი თანამემამულე თავადი მიხეილ ბარათაშვილი
(1784-1856 წწ.), რომელმაც 1844  წელს პეტერბურგში რუსულ და ფრანგულ
ენებზე გამოსცა კაპიტალური ნაშრომი  „საქართველოს სამეფოს
ნუმიზმატიკური ფაქტები”.
წყარო